تاثیر هوش مصنوعی بر آینده صنعت نشر

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، می‌گوید استفاده از هوش مصنوعی در صنعت نشر کشور به راحتی امکان‌پذیر است و تأکید داردر سطح کلان می‌توان با ایجاد زیرساخت فنی و تنظیم‌گری به رواج استفاده از فناوری هوش مصنوعی کمک کند.

به گزارش روابط عمومی شرکت چاپ و نشر بانک ملی ایران، محمد حسن‌زاده با اشاره به تأثیر هوش مصنوعی بر آینده صنعت نشر گفت: هوش مصنوعی به‌عنوان یک دستاورد عظیم علمی انسان، فرصت‌های مناسبی برای فعالیت‌های مختلف در صنایع گوناگون فراهم آورده است و با وجود مخالفان یا منتقدان، قابلیت‌های بسیار زیادی برای به‌کارگیری در ابعاد گوناگون زندگی انسانی و اجتماعی دارد اما در هر حال، هوش مصنوعی یک ابزار است و نوع استفاده از ابزار به استفاده‌کننده آن بستگی دارد.

حسن‌زاده با اشاره به شکل‌های مختلف کاربرد هوش مصنوعی در حوزه نشر ادامه داد: شناسایی تقلب در آثار علمی، حذف تکرار از فرایند علم، ایجاد ارتباط معنایی بین انتشارات مختلف، امکان جستجو و بازیابی سریع و کاربر‌محور، ایجاد فضاهایی برای تسهیل پژوهش، ارتقای رؤیت‌پذیری انتشارات علمی و غیره  از جمله کاربردهای هوش مصنوعی است.

وی ادامه داد: بیش از صدها برنامه کاربردی برای استفاده از هوش مصنوعی در صنعت نشر توسعه داده شده که بخش عمده‌ای از آن‌ها رایگان هستند. استفاده از هوش مصنوعی در نیازشناسی، شناسایی موضوعات در حال شکل‌گیری، نگارش و عیب‌یابی، انتشار و توزیع، اخذ بازخورد خوانندگان، فروش، بازبینی، طراحی و آماده‌سازی و سایر حوزه‌ها امکان‌پذیر است.

کاهش هزینه نشر با کمک هوش مصنوعی

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، درباره میزان استقبال ناشران از فناوری هوش مصنوعی گفت: اینکه هر ناشر تا چه میزان از این فناوری برای تسریع کار و مؤثرسازی فرایندهای خود استفاده می‌کند، بستگی به سیاست‌های آن ناشر دارد. در سطح کلان، حاکمیت می‌تواند با ایجاد زیرساخت فنی و تنظیم‌گری به رواج استفاده از فناوری هوش مصنوعی کمک کند. در سطح خُرد، بیشترین سهم به خود ناشران تعلق دارد؛ ناشران با هدف کاهش هزینه‌ها و ارتقای میزان فروش و اثرگذاری خود می‌توانند از فناوری هوش مصنوعی استفاده کنند.

وی ادامه داد: چت جی‌پی‌تی تنها یک ابزار از انواع گوناگون و صدها فناوریست که امروزه بسیار مشهور شده است. در آینده هوش مصنوعی باز هم پیشنهادات بسیار جالب و وسوسه انگیزتری را به دنیای نشر معرفی خواهد کرد.

حسن‌زاده با اشاره به اینکه استفاده از این فناوری در صنعت نشر در سه وضعیت قابل تحلیل است اضافه کرد: در  وضعیت چت جی‌پی‌تی به عنوان یک ابزار برای شناسایی منابع، دستیابی به سرنخ‌هاست. دومین وضعیت، استفاده از چت جی‌پی‌تی از سوی نویسنده به جای خود نویسنده و سپردن همه چیز به آن و در نهایت، معرفی خود به‌عنوان نویسنده است. این استفاده با توجه به اینکه شخص در فرایند نگارش و خلق محتوا مشارکتی نداشته با مالکیت معنوی تعارض پیدا می‌کند. به‌عبارت دیگر، فرد خود را مالک یک آفرینش فکری معرفی می‌کند که در واقع نبوده است.

وی افزود: وضعیت سوم، ارتباط ماشین با ماشین است که معمولا در تحلیل‌ها استفاده می‌شود. چنین داد و گرفتی از قدیم در دنیای ارتباطات ماشینی وجود داشته، بنابراین این وضعیت هم، تولید اشکال نمی‌کند.

لزوم تعیین مقررات در حوزه هوش مصنوعی 

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با اشاره به اهمیت تعیین مقررات در حوزه هوش مصنوعی، افزود:‌ استفاده برنامه‌ریزی شده و همچنین توانمندسازی دست‌اندرکاران صنعت نشر، از هوش مصنوعی به ارتقای کیفیت کار ناشران کمک خواهد کرد؛ البته توجه به آسیب‌ها و سوء‌استفاده‌های احتمالی نیز باید در کنار این خوش‌بینی مورد توجه قرار گیرد. هوش مصنوعی همانند هر حوزه دیگر نیازمند تنظیم‌گری است. قوانین و مقررات محافظت‌کننده و چارچوب‌دهنده برای به‌کارگیری مناسب هوش مصنوعی ضرورت دارد. موضوعی که اکنون مشکل‌ساز شده است، نبود مقررات جامع و کارآمدی است که بتواند این مرزها را مشخص کند تا هرکس در محدوده قانون و مقررات از ظرفیت‌های فناوری‌های جدید استفاده کند.

حسن‌زاده همچنین با اشاره به «متاورس» به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های هوش مصنوعی گفت: پیش‌بینی من این است که در نهایت، فراجهان یا متاورس بر جهان فیزیکی غلبه خواهد یافت. بیشترین ارتباطات انسان‌ها در فضای مجازی بوده و بیشترین سهم مبادلات تجاری نیز در فضای مجازی انجام می‌شود. بیشترین سهم تبادل پول نیز به این فضا اختصاص دارد و به نوعی جهان در حال تجربه تحول مجازی است. بازار فروش کتاب، در قالب NFT و سایر ابزارهای رمزنگاری انجام خواهد شد و کتاب‌ها نه به‌عنوان کل، بلکه به‌عنوان بخشی از مشارکت در آفرینش فکری رمزگذاری و به فروش خواهد رفت.

وی ادامه داد: در چنین جهانی بازارهای متشکل، جای خود را به بازارهای نامتشکل با ارزهای رمزنگاری شده خواهد داد و نویسندگان به فروشندگان تبدیل خواهند شد. مخاطبان بابت هر قطعه‌ای از دانش که یکتا باشد هزینه پرداخت خواهند کرد. ناشران به‌عنوان تسهیل‌گران و کارگزاران در این فضا جایگاهی خواهند داشت اما آن جایگاه به کلی با جایگاهی که اکنون تجربه می‌کنند متفاوت خواهد بود.